Aan de hand van een tiental levensbeschrijvingen schetst Oude meesteressen de gevarieerde en rijke bijdrage die vrouwen aan de kunst van de Nederlanden leverden. Niet als model of muze, maar als kunstenares.
Onder leiding van de abdissen Harlindis en Renildis groeide hun klooster in Aldeneik uit tot een artistiek centrum van belang. De vroegst bekende kunst van de Nederlanden stamt uit deze abdij.
Zeven eeuwen later komen uit het naburige Maaseik de broers Jan en Hubert van Eyck. Al vroeg is er ook sprake van hun schilderende zuster, de enigmatische Margaretha. Voor het eerst wordt haar virtuele leven in de kunstgeschiedenis gereconstrueerd.
Van andere oude meesteressen is gelukkig meer bekend: de miniaturistes in het 15de-eeuwse Brugge, Catharina van Hemessen, de Vlaamse schilderessen aan het Engelse hof, Clara Peeters – een van de eerste stillevenschilders – en de Utrechtse Judith Leyster. De Henegouwse schilderes Michaelina Wautier blijft een mysterieuze figuur, maar haar indrukwekkende en monumentale oeuvre spreekt tot de verbeelding. Maria Sibylla Merian werd bekend als entomologe en illustratrice van haar eigen insectenboeken. Rachel Ruysch ten slotte verwierf grote faam als schilderes van bloemstukken.
Al deze vrouwen komen uitvoerig aan bod in Oude meesteressen, net als de moeilijkheden en beperkingen waaraan ze het hoofd moesten bieden bij de ontplooiing van hun artistiek talent. Tegelijk schetsen de auteurs via de vrouwelijke invalshoek een boeiend beeld van de artistieke wereld in de Nederlanden van de achtste tot de achttiende eeuw: de kloosterkunst, de hofkunstenaars, de gilde en het ambacht, de artistieke opleiding, de verspreiding van thema’s en technieken.
Potretten van:
- Harlindis en Renildis, abdissen
- Margaretha van Eyck
- Cornelia Cnoop
- Maria van Bel
- Clara de Keysere
- Catharina van Hemessen
- Maaiken Verhulst
- Levina Teerlinc
- Suzanna Horenbout
- Clara Peeters
- Judith Leyster
- Michaelina Wautier
- Maria Sibylla Merian
- Rachel Ruysch
Oude meesteressen – vrouwelijke kunstenaars in de Nederlanden werd gemaakt in opdracht van vzw Gynaika.
Oude meesteressen – vrouwelijke kunstenaars in de Nederlanden werd in 1998 bekroond met de Prijs voor Letterkunde (essay) van de provincie Vlaams-Brabant.
Pers
“Oude meesteressen is […] een zorgvuldig afgewogen kunsthistorisch werkje geworden, dat zich hoedt voor eenzijdige […] interpretaties. […] Wel vaker biedt de kunstenares een invalshoek om in te gaan op diverse aspecten die samenhangen met de kunst van de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw.” Eric Bracke in De Morgen, 15/5/1998
“Het detectivewerk van Huet en Grieten […] blijft boeien.” Ida Van Dorsselaer in De Standaard, 28 mei 1998
Leen Huet en Jan Grieten, Oude meesteressen. Vrouwelijke kunstenaars in de Nederlanden, Van Halewyck, Leuven, 1998.