Zoals elk jaar staken we de handen uit de mouwen, snoven we de geur op van dennentakken, salie en lavendel en luisterden we naar een kerst-cd van Bob Dylan. Laeti triumphantes!

“Vladimir Nabokov, die er misschien wel prat op ging niet te houden van dingen die bij veel mensen in de smaak vallen, had gemengde gevoelens over Peanuts. In een interview beschreef hij de creatie van Charles M. Schulz als coy: bedeesd, met een ondertoon van schijnheiligheid. Het onthult de kijk van een Russische aristocraat op het leven in de Amerikaanse voorstad. En toch heeft Nabokov dat leven ook indringend beschreven, in romans als Lolita, Pnin, Bleek Vuur. Maar doorsneekinderen waren niet echt zijn sterke punt, terwijl Schulz een onuitputtelijk begrip had voor hun problemen en niet zo kleine worstelingen. In elk geval is er aan Lucy geen zweem van bedeesdheid te bespeuren. Ik wil haar niet per se ontmoeten in het ware leven, maar ik apprecieer haar papieren gebrek aan empathie. Er is al te veel nepempathie die tot niets verplicht in de wereld. Lucy is als een fikse zeebries, een remedie tegen wakke knusheid.”

Lees de rest van m’n column in het volgende nummer van Stripgids!

Het is nieuw voor me: op een glasraam in een kerk een stripfiguur aantreffen. Schroeder, de kleine pianist uit Peanuts, is samen met Albert Schweitzer vereeuwigd in een brandglas dat de vreugde van muziek celebreert.

Prettig nieuws fladdert mijn elektronische brievenbus in: Plaisir des Météores, het prachtige boek van Marie Gevers over de tuin van haar ouders en over het Belgische weer, is recent in het Japans vertaald door de heer Kan Miyabayashi en kreeg een mooie omslag mee om het Japanse publiek te ontmoeten. Dat een boek uit 1968 in 2015 nog zulk een reis mag maken, vind ik heerlijk. De Japanse titel luidt Hurandoru no shikigoyomi; Almanak van Vlaanderen. De uitgeverij heet Kawade-shobou-shinsha, “een van de grootste uitgeverijen”, meldt een Japanse dame mij.

Zo. En nu spoed ik me met wapperend haar en op vrije voeten naar de bibliotheek, teneinde zelf een boek te voltooien en al doende kalifascisten een neus te zetten.

Coralie Bickford-Smith is de dame die tientallen prachtige omslagen ontwierp voor Penguins. Vandaag ontdekte ik haar eerste eigen publicatie, The Fox and the Star. Niet alleen een echt ontroerend sprookje; ook het mooist vormgegeven en verluchte boek dat ik dit jaar heb gezien. En gedrukt in Europa!

Haar website

Ik houd van geschiedenis, het is een gebrek als een ander. Deze foto, vanmorgen te zien op de website van Le Monde, trok mijn aandacht. Alle journalisten wachten op nieuws en op de achtergrond staat de basiliek van Saint-Denis bijna net zo verbaasd te kijken als ik. Historisch en politiek gezien mag je de basiliek beschouwen als de belangrijkste kerk van Frankrijk, omdat bijna al de Franse koningen er begraven liggen. Zelfs de laatste koning van die reeks, Lodewijk XVIII, zal wel nooit vermoed hebben dat moslimterroristen ooit zo dichtbij zouden komen. Het heeft bijna iets grappigs. Beeldhumor voor een hedendaagse Pieter Bruegel.

Geschiedenis behoort niet echt tot het vakgebied van filosofen, daarom veroorloof ik me een kanttekening bij de column van Tinneke Beeckman vandaag in De Standaard. “Volgens Gauchet beleven we in het Westen al sinds de Renaissance een sortie de la religion […] Zelfs de katholieke kerk heeft de scheiding tussen kerk en staat aanvaard.” Dat laatste zinnetje klinkt aannemelijk, maar is het niet. De katholieke kerk heeft de scheiding tussen kerk en staat namelijk uitgevonden. Zegt de investituurstrijd u nog iets? Voor een boeiende inleiding op de materie zou ik u willen verwijzen naar Tom Hollands boek Millennium. Misschien is het u ook al opgevallen dat in protestantse landen de scheiding tussen kerk en staat veel minder ver doorgevoerd is. Kijken we maar naar het Verenigd Koninkrijk, waar de koningin tegelijkertijd het hoofd van de staatskerk is. Of de Verenigde Staten van Amerika, waar presidenten in het openbaar om de haverklap over God spreken. De neiging om de katholieke kerk als de achterlijkste vorm van christendom te beschouwen, hangt samen met de wetenschappelijk onhoudbare secularisatiethese, mede geformuleerd door de socioloog Max Weber. Eenvoudig gezegd komt de these hierop neer: naarmate mensen slimmer werden, werden ze protestanten, vervolgens filosofen van de verlichting en ten slotte hedendaagse westerlingen. Weber verspreidde ook het naïeve idee dat het kapitalisme een uitvinding zou zijn van hard werkende protestanten en calvinisten. De grote Italiaanse banken van middeleeuwen liet hij gemakshalve buiten beschouwing. Historische clichés, wik en weeg ze!

“Ik ben gehecht aan mijn bomen; ik heb elegieën, sonnetten en oden aan hen gewijd. Er is er niet een die ik niet met mijn eigen handen heb verzorgd, die ik niet heb verlost van de worm in zijn wortels, van de rups die aan zijn blad kleefde; ik ken ze allemaal bij naam, als mijn kinderen; ze zijn mijn familie, ik heb er geen andere, ik hoop in hun midden te sterven.” Woorden van 4 oktober 1811, toen François-René de Chateaubriand tijdens rustige herfstavonden aan zijn “Memoires van over het graf” begon. Volgende woensdag mag ik u in Passa Porta in Brussel vertellen over mijn liefde voor deze verbluffende schrijver, die een meesterwerk maakte van zijn herinneringen aan de Franse Revolutie en aan Napoleon. Het ware essay is de poging om je eigen leven te begrijpen en te beschrijven.

Lof van het essay, 18/11 in Passa Porta.

Zondag van 10 tot 16 uur amuseer ik me op de verzamelaarsbeurs in Malle. Het leven kan per slot van rekening niet altijd om Pieter Bruegel draaien. Hoewel de band met zijn schilderij Kinderspelen meer dan duidelijk is.

Verzamelaarsbeurs Malle, alles wat u moet weten: klik hier.

Joris Wouters, die al jaren Italiaanse muren fotografeert, vroeg liefhebbers van Italië om een favoriet woord te kiezen. Ik hoorde bij de gelukkigen en koos monello, mij geleerd door een goede vriendin in Firenze. Zou je het als “kapoen” kunnen vertalen? Dat leek me toen toch zo. Joris koos uit zijn archief de passende muur voor elk woord en zocht een kalligraaf om woord en drager te verenigen. Ik ben gelukkig met het mooie boek dat hieruit groeide en met de manier waarop Laurent Rébéna monello deed dansen als een dribbelend jongetje, op de perfecte Florentijnse muur.

I muri parlano, hier te bestellen.