Ik trek een boek uit de kast. Paul Hymans, Fragments d’histoire, 1940. Met een foto van de kwieke auteur, en een opdracht. Naast verschillende hoofdstukken over de Belgische politiek in de negentiende eeuw en tijdens de Eerste Wereldoorlog vind ik grappige beschouwingen over de eerste regent van België, meneer Surlet de Chokier, fokker van merinosschapen in Gingelom. En tot slot een bijzonder mooi klein sfeerbeeld uit juni 1923, met in de hoofdrol vijf eeuwenoude olmen in het Warandepark in Brussel, die stierven na een te droge zomer. Paul Hymans woonde in de buurt en mijmerde over de genius loci.

“Pas in 1849 omsloot men het tot dan toe met een landelijke haag omzoomde park met een ijzeren gordel. En men rookte er niet, vroeger, uit hoffelijkheid om de dames niet te storen, en uit hygiëne om de zuivere lucht, bestemd voor ouderlingen, kinderen en herstellenden, niet te bederven… Het vergde een lang debat om het park open te stellen voor rokers. Een gemeenteraadslid, liefhebber van sigaren, stelde beschroomd voor om het roken er toe te laten vanaf elf uur ’s morgens. Het verzet was hevig. Maar de radicaalste oplossingen triomfeerden uiteindelijk, dankzij burgemeester Charles de Brouckère, die in een antwoord aan een verdediger van de antieke gebruiken uitriep: “Roken is niet langer een gebrek aan hoffelijkheid, door hun hoepelrokken zijn de dames steeds zo ver van ons verwijderd dat de geur van tabak hen niet meer kan hinderen!”

Ze zitten zoet binnen te spelen met hun poppen, deze meisjes van Pieter Bruegel. Ze hebben ook een poppenwiegje. Niet het opvallendste detail van zijn beroemde schilderij, voor mij wel onvergetelijk. Net als de kinderen in het schilderij bikkelden we, speelden we verstoppertje, winkeltje, Antoinette wie heeft de bal, vlooienspel, bliezen we bellen, zwommen we en schommelden we en liepen we op stelten. In tegenstelling tot zestiende-eeuwse kinderen hadden we rolschaatsen, springtouwen, trottinettes en minifietsen. Maar we deden ook dit.Waarom? Daarom.

Niet alle dagen vind ik een mooie, geestige tekening en een gedicht bij de post. Laat staan een gedicht waarin ik hartendief word genoemd.

Ik zal het vieren door een neusje te eten. Dank aan twee tekenende, dichtende en snoepende meisjes!

In de letterenbijlage van mijn krant lees ik deze woorden van Simon Garfield: “Ik voel me altijd verscheurd tussen enerzijds een boek dat ik belangrijk vind voor deze wereld en anderzijds een boek dat commercieel genoeg is om een mooi voorschot te krijgen en veel verkoop te genereren. (…) Het risico is dat je niet schrijft wat je echt wil omdat je een gemakkelijker financieel leven wil.”

Hij stelt het probleem scherp. En ik geef me er opeens rekenschap van dat ik altijd schrijf wat ik wil.

(Overigens, ‘je wil’? Waarom niet ‘je wilt’? In deze zin zou dat duidelijker zijn. En tweemaal hetzelfde werkwoord in een zin? Ik laat die keuze aan de vertaler, wiens/wier naam niet vermeld wordt.)