Een pakje uit het postpunt. En daarin een verrassing: de heruitgave van Lovelings Erfelijk belast (1906), met het mooie schilderij van Paula Modersohn-Becker op het omslag, en mijn nawoord.
Een genadeloze roman, Erfelijk belast, waarin de schrijfster haar personages geen enkele uitweg gunt. “Ach, erfelijke belasting is toch eigen aan de condition humaine,” zegt J.
Een fragment van mijn uitleiding:
“Dat Loveling een roman met zulk een medisch thema schreef als Erfelijk belast hoeft niet te verwonderen: haar familie telde heel wat dokters en wetenschappers die goed vertrouwd waren met de ideeën van Charles Darwin en mogelijk ook die van Thomas Malthus en Gregor Mendel. Wanneer Otto bedenkt dat de menselijke voortplanting zou moeten geregeld worden door even rationele wetten als fokkers toepassen bij “nuttige diersoorten”, vertolkt hij een plompe, slecht gefundeerde wetenschappelijke theorie die tot 1945 in vele landen van het noordelijk halfrond ernstig werd genomen, zelfs in de praktijk werd gebracht. Gedwongen sterilisatie, gedwongen afzondering van mensen die niet geschikt werden geacht voor de verbetering van het volk of ras, zulke zaken gebeurden in de Verenigde Staten, in Canada, in de Scandinavische landen. De Duitse nationaal-socialisten zouden deze ideeën tijdens de Tweede Wereldoorlog tot het uiterste voeren, waarna de hele notie van eugenetica taboe werd in de westerse samenlevingen.”
Leen Huet 