“Wat ontdekten ze niet al, Black met zijn fijne neus, en Max met de ogen. Sporen van het fluwijn en het fret, de dwaze sprongen van het eekhorentje, het wiegelend loopje van de wezel… En ontelbare vogelpootjes, het trippelen van de mussen en de merels, terwijl het waterhoentje bij het lopen het ene pootje voor het andere zet, zoals de mensen. Zij ontdekten er hele slierten. In de bocht van de Ru had ten slotte de vlucht van het everzwijn een diep sneeuwspoor nagelaten.”

Marie Gevers en haar hooglijk ontwikkelde zintuig voor de natuur, het verveelt nooit, ook niet in kinderlijke kerstverhalen.

(Illustratie van Nelly Degouy in: Marie Gevers, En zie, de sterre bleef staan, vertaald door Ernest Claes, Brugge, 1950.)

Een mooi simpel kerstverhaal, De Ster van Marie Gevers. De oostenwind waait, het begint te ijzelen in de kerstnacht en een aantal reizigers zoekt beschutting in een herberg. De geruite kinderjurk, de gloeiende Leuvense stoof, de dampende kop koffie.

Een onverwacht uitstapje naar de Antiquarenbeurs in Mechelen leverde een mooie aanvulling op van mijn verzameling Marie Gevers. Kerstverhalen. Vroeger schreven schrijvers ze moeiteloos, terwijl het mij een lastig genre lijkt. Maar ik lees ze graag. En de illustraties van Nelly Degouy ogen warm en sfeervol.

Ik had nooit gehoord over de nacht van Sint-Jan – de nacht van 23 op 24 juni -, voordat ik Marie Gevers las. “De mooiste ronde vorm van juni is de nacht van Sint-Jan. Zij schuift haar licht langzaam langs de hele horizon. Misschien is het de trouwring van de lente en de zomer.” Juni is rijk aan de geur van bloeiende lindenbomen (die me ook hier in de stad overvalt) en van hooi. Maar nu de zomerzonnewende voorbij is, moeten we opletten. “Welnu, als de sneeuwvlinders de vluchtige symbolen van kerstmis zijn, dan symboliseert onze zeldzaamste zomervlinder in mijn ogen de nacht van de unieke ontmoeting tussen lente en zomer: de nymphalis Antiopa of Rouwmantel. Zijn dieppaarse vleugels zijn afgebiesd met wit. Een maanloze Sint-Jansnacht is ook fluwelig en afgeboord met licht. Een vage glans zwerft de hele nacht aan de horizon, want de zon strijkt langs de duisternis, in haar schuine loop van enkele uren.” Marie Gevers trekt haar besluiten: “De nacht van Sint-Jan is een nacht van verzaking. Vanaf nu moeten we afscheid nemen van alles wat het licht ons gegeven heeft; een voor een de vruchten eten die ons waren beloofd, en als ze slecht bevrucht of slecht gedragen zijn, als ze mislukt zijn, dan is dat maar zo! Het is te laat om te herbeginnen. Aangekomen op deze top van licht, van geuren, van overvloed, moeten we aanvaarden dat elke dag er ons voortaan iets van zal afnemen. […] Ja, de nacht van Sint-Jan, die onmetelijke, unieke nymphalis Antiopa, donkerblauw omlijnd met goud, is weggevlogen.”

Marie Gevers, Juin ou le solstice de l’été in Plaisir des météores ou le livre des douze mois, 7de editie, Parijs, 1938, p. 95; p. 113-115.

In Plaisir des météores, haar mooie boek over het Belgische weer, beschreef Marie Gevers de zeven voortekens van de lente in februari. Het eerste is het sneeuwklokje.

“Kleine groene lansen, gekliefd met wit, doorboren de donkere humus, en op plaatsen waar de lichte dode bladeren een sterkere plant hebben beschut, rijst zelfs al een stengel, de kleine vleugel klimt, en aan het uiteinde van een tere groene draad wiegt de bloem in de knop, een delicaat wit ei, gelegd door de eerste welwillende regen. Plaats het uiteinde van de stengel tussen de lippen en pluk met de punt van de tong een ondefinieerbare smaak, een beetje rins, een beetje bitter, bescheiden en als verbaasd.”

Marie Gevers, Plaisir des météores ou le livre des douze mois, Antwerpen, 1968.