“De Italiaan bezit een aangeboren, haast genetisch bepaald gevoel voor vormelijke schoonheid. Dat gaat terug tot de renaissance en uit zich in mode, in architectuur of in design.” Aldus een Italiëkenner vandaag in De Standaard. Gelooft u deze uitspraak? Vergelijk bijvoorbeeld hiermee: “De Vlaming bezit een aangeboren, haast genetisch bepaald gevoel voor vormelijke schoonheid. Dat gaat terug tot de Vlaamse Primitieven en Rubens en uit zich in mode, in architectuur of design.”

Italië viert vandaag zijn honderdvijftigste verjaardag als eengemaakte natie. De ultieme woorden over Garibaldi’s revolutie van 1861 zijn geschreven door Giuseppe Tomasi di Lampedusa, in zijn roman De Tijgerkat, dat ik in eenvoudiger jaren als het beste boek aller tijden beschouwde. Een jonge Siciliaanse edelman sluit zich tegen de wil van zijn voogd aan bij Garibaldi. “Als wij willen, dat alles blijft zoals het is, dan moet alles veranderen.” Later hoort de voogd, de onvolprezen Don Fabrizio, tijdens een bal in Palermo een toekomstvoorspelling: “Bent u nog niet op het continent geweest, Prins, sedert de stichting van het Koninkrijk? Dan bent u gelukkig. Het is geen mooi schouwspel. Nooit zijn wij zo verdeeld geweest als nu, nu wij verenigd zijn. Turijn wil hoofdstad blijven, Milaan vindt onze administratie minder goed dan de Oostenrijkse, Florence is bang, dat haar kunstschatten weggehaald zullen worden, Napels treurt over de industrieën, die zij verliest, en hier, op Sicilië, is een groot, irrationeel kwaad in wording …”

Alleszins een mooie gelegenheid om de verfilming van het boek nog eens te bewonderen. Regisseur Luchino Visconti koos Burt Lancaster voor de rol van de gedesillusioneerde Don Fabrizio en maakte van deze Amerikaanse cowboyvertolker voorgoed een onvergetelijke aristocraat.

Giuseppe Tomasi di Lampedusa, De Tijgerkat. Siciliaanse roman, vertaald door J.C. Romein-Hütschler, zesde druk, Arnhem, 1961.