Juli 1789

31
De gevangen Berthier ziet het hoofd van zijn schoonvader Foulon (Photothèque des Musées de la Ville de Paris)

Chateaubriand beschrijft in zijn Mémoires d’outre-tombe de sfeer in Parijs, enkele dagen na de bestorming van de Bastille: “Ik stond bij de vensters van mijn kamer met mijn zusters en enkele Bretoenen; wij hoorden roepen: ‘Sluit de poorten! Sluit de poorten!’ Een groep havelozen arriveert langs een kant van de straat; in het midden van die groep rezen twee standaarden op die we niet goed konden zien. Toen ze naderden, onderscheidden wij twee verminkte hoofden, die de voorlopers van Marat elk op het uiteinde van een lans voorbijdroegen: het waren de hoofden van de heren Foulon en Berthier. Iedereen deinsde terug van de vensters; ik bleef staan. De moordenaars hielden vóór mij halt en reikten mij al zingend en springend de lansen, om de bleke beeltenissen dichter bij het mijne te brengen. Het oog van een van die hoofden, losgeraakt uit zijn kas, hing neer op het donkere gelaat van de dode; de punt van de lans stak door de geopende mond, de tanden beten in het ijzer. ‘Schurken,’ riep ik, vol van een verontwaardiging die ik niet kon inhouden, ‘is het zo dat jullie de vrijheid verstaan?’ Had ik een geweer bij me gehad, ik zou op die ellendelingen hebben geschoten als op wolven. Ze brulden en stampten met verdubbelde kracht op de koetspoort om ze in te trappen en mijn hoofd bij dat van hun slachtoffers te voegen. Mijn zusters werden onwel; de lafaards van het gebouw maakten me hevige verwijten. De slachters, die men achtervolgde, hadden niet de tijd om het huis binnen te dringen en trokken weg. Die hoofden, en andere die ik niet veel later zag, veranderden mijn politieke gezindte; ik voelde weerzin jegens deze kannibalistische festijnen en het idee om Frankrijk te verlaten voor een ver land kiemde in mijn geest.”

Brigands, est-ce ainsi que vous entendez la liberté? Ik heb op gallicistische wijze de structuur van de zin behouden, omdat ik de aristocratische toon van Chateaubriand onvervangbaar vind. Het lijkt soms alsof je een meesterwerk van de markies van Cantecler zit te lezen. En toch, die prachtige flitsen van levendigheid, directheid, niet zelden humor. Ik waardeer daarenboven de daadkracht en onbeschaamde vurigheid van het zinnetje: “Ik zou op die ellendelingen hebben geschoten als op wolven.”

5 gedachtes over “Juli 1789

    1. En dat Brigands! Griezelige tijd, ja. Hij is wel goed in het weergeven van de verwarring, en in het niet poseren als iemand-met-een-volledig-overzicht, omdat er in zulke tijden geen overzicht bestaat. Ach, ik heb die man graag! In elk geval zijn boek 🙂

    1. Hij beschrijft natuurlijk zijn eigen reactie, maar wel op een spontane, terloopse manier. En inderdaad, hij is bereid in te grijpen. Ik kan daar alleen maar een voorbeeld aan nemen.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s