We legden familiebezoeken af op twee kerkhoven en een begraafplaats. Mijn moeder toonde me de graven van haar grootouders en hun ouders op het prachtige hofje van de Sint-Clemenskerk in Minderhout. Naast afstamming in rechte lijn was er ook tijd voor de zijtakken.
Leen Huet 
Wou met mijn vader (binnenkort 94) nog eens langsgaan bij mijn oom en tante maar ze waren opgeruimd. Alleen mijn moeder ligt hier nu nog. Rode is afgeleid van het werkwoord rooien, opruimen. Driekwart van de begraafplaats is een kale vlakte waar de dode bladeren plaats hebben om te vergaan.
Sint-Genesius is de patroonheilige van de toneelspelers. Kerkhofbezoekers spelen geen toneel. Ze brengen de stilte mee, zoals een goed gedicht. De grafzerk is de titel.
Nu nog eens kijken wie Sint-Clemens was, op Wikipedia.
Ah, dat van sint-Genesius wist ik niet. Sint-Clemens zou ik beter moeten kennen, wegens zeer vaak zijn parochiekerk bezocht aan de hand van mijn grootmoeder, en later een studie te hebben gemaakt over de krachtdadigste parochiepriester, Waltman Van Dyck, jongste broer van Antoon Van Dyck… hij restaureerde de kerk na de verwoestingen van de tachtigjarige oorlog en zorgde voor een mooi barok interieur, met een altaarstuk in de stijl van het werk van zijn broer. Sint-Clemens – een veeg zwierig rood achter het altaar, in de verte. En ja, de stilte die de kerkhofgangers meebrengen. Die was er inderdaad, maar in Minderhout, Wortel en Merksplas was er tegelijkertijd een gezellige drukte op de kerkhoven, en na onpeilbaar stil te hebben gestaan bij de zerken van hoogbejaarden en twintigers en kinderen begonnen mensen ook te babbelen. Haast een ingetogen buurtfeest.
En dat bracht mij weer bij het stukje over Waltman in uw boek Mijn België (“een heer kent men aan zijn boeken”). Op een dag maak ik zeker een omweg langs Minderhout.
Minderhout heeft nog heel mooie zaken, de kerk, de kapel op de akker, het Withof, de boerderijen aan de Bredaseweg – een dorp waarvan ik hou. En dan die link met Waltman, broer van Antoon Van Dyck; die de kleindochters van zijn beroemde broer naar Hoogstraten haalde…
Misschien ga ik dan ook eens kijken in Sint-Genesius-Rode.
Rode is alleen nog interessant als taal-historisch onderwerp. Mooie plekjes zijn er niet. De kerk is een schuur (zei onze godsdienstleraar) en het Zoniënwoud is een stadspark geworden waar je s’ zondags ondersteboven gereden wordt door BMX en mountainbikers. 80% van de inwoners spreekt geen Nederlands. Het laatste Vlaamse gemeentebestuur heeft geprobeerd het tij te keren o.a. met verkavelingen exclusief voor Vlamingen (de straten kregen onvertaalbare namen als Roesbinder, Schildeken, Heyenblok) maar de jonge Rodenaren hadden het toen al lang voor bekeken gehouden. Ik ben trouwens ook weg uit Rode en ben via passages in Alsemberg, Vilvoorde, Dilbeek Ternat, Sterrebeek en Duffel in Heist-op-den-Berg terecht gekomen – of all places. Ze hebben hier een fijne boekenwinkel (Het Voorwoord), een goede jazzclub (Hnita) en een leuke zondagsmarkt.
Vandaag spreken de buren van mijn vader (in het oude Rode) Spaans, Engels of Frans. De verfransing hebben de Vlamingen trouwens zelf bewerkstelligd in de vijftiger en zestiger jaren. Het woord ‘faciliteiten’ is in Rode gecreëerd om kapitaalkrachtigen uit Brussel aan te trekken. Wie die evolutie van dichtbij meegemaakt heeft, heeft een andere kijk op de taalrealiteit in dit land. Ik schreef er een boek over, ‘Berichten van een Belg’ maar geen enkele uitgever heeft interesse: “we hebben al boeken over dat thema”, “te anekdotisch”. Geschiedenis is een verzameling van anekdotes maar die maken het grote verhaal vaak te complex en dan wordt er geselecteerd (en graag vergeten). Ik hou van mijn taal maar zal nooit een flamingant zijn.
Mocht u interesse hebben, dat stuur ik u graag het boek in PDF-versie per e-mail.
Heel interessant, wat u daar vertelt, voor mij als noorderling blijft die taalproblematiek toch altijd wat abstract. En inderdaad, geschiedenis als een verzameling anekdotes waarvan er 90 percent wordt weggefilterd, zo gaat het. Ik zou uw boek graag lezen!
Ik stuur het u graag toe. Kan u mij een e-mail adres bezorgen via emile@clemenscom.be?