Rellen in de steden. De boekhandel Waterstones wordt niet geplunderd, de omliggende handelszaken wel. Wat als Groot-Brittannië een armoedige jeugd had die het recht op beter onderwijs eiste door wèl boekhandels te plunderen? Tienerjongens slepen GSM’s, sportschoenen en plasma-tv’s mee, tienermeisjes kleren uit H&M. Ik heb het nieuws van de afgelopen dagen gevolgd op de websites van The Guardian en de BBC en de verwarring gevoeld: de ene commentator wijt deze gebeurtenissen aan gebroken gezinnen en het ontbreken van ouderlijk gezag, de andere aan werkloosheid en uitzichtloosheid, de derde aan de onrust op de financiële markten en de door de regering aangekondigde besparingen, een vierde wijst erop dat Londens burgemeester Boris Johnson als student lid was van The Bullingdon Club, een groepje bevoorrechte amokmakers dat “vanuit een zuiver sportief instinct”, om Henriëtte van Eyk te citeren, restaurantinboedels kort en klein sloeg, een vijfde zinspeelt voorzichtig op een diepe onderstroom van raciale spanningen, nog iemand anders maakte ons duidelijk dat het voor jongeren natuurlijk ook een enorm avontuur en grote loltrapperij was om de politie uit te dagen en te pakken wat je anders niet kunt krijgen.
“Politici zeggen dat wij plunderen en roven, maar zij zijn de echte gangsters,” zei een van de jongeren aan een reporter. Een andere verklaarde: “Wij tonen aan de rijken dat wij kunnen doen wat we willen”. Hij bedoelde ongetwijfeld: “… dat wij ook kunnen doen wat wij willen.” Het herinnerde me aan een volksliedje dat weerklonk in de straten van Antwerpen, na de zware vernielingen aangericht door de beeldenstormers (in tegenstelling tot de gebeurtenissen van de afgelopen dagen was de beeldenstorm een goed georchestreerde terreuractie): Hadden wij begonnen aan cooplieden goedt / Ende der kercken beelden laten met vreden / Ons handen gewassen in papens bloet / Zoo waeren wij heeren van dorpen en steden.
En wat nu? De armen straffen? Of de daders straffen en tegelijkertijd werken aan betere sociale verhoudingen in het westerse land met de minste sociale mobiliteit? En hoe dan? De komende maanden zullen boeiend zijn.
“… dat wij ook kunnen doen wat wij willen.” — er is meer sociale cohesie dan we denken: hebzucht en onnadenkendheid zijn alvast enkele waarden die blunderende bankiers en jeugdige relschoppers lijken te delen,
Ja, wat sociale cohesie betreft zitten we goed.
Ook goed nieuws wat The Bullingdon Club betreft: het lidmaatschap is duur, omdat de leden geacht worden ter plaatse voor de aangerichte schade te betalen, in cash. En ja, ze komen ook al voor in Brideshead Revisited…