“Wat hebben die Vlaamse filmmakers toch met bordelen?” vroeg J. zich geërgerd af bij de aanblik van enkele rommelige scènes uit Malpertuis. “Dat ze eens een paar keer goed naar de hoeren gaan in plaats van eindeloos provincialistisch over bordelen te blijven dooremmeren!” Ik kon hem slechts gelijk geven, hoewel een kabberdoes waarin men tegelijkertijd Sylvie Vartan, Johnny Hallyday en Matthieu Carrière aantreft bijzonder zou zijn. De acteurs kostten veel, voor het decor bleef er weinig anders over dan knutselwerk, wat  rollen fluweel en en een paar brocantestukken: Harry Kümel droomt als Luchino Visconti, maar beschikt niet over diens financiën.

En toch. Een Vlaamse film met Orson Welles, de door mij als kind aanbeden Susan Hampshire (in maar liefst drie rollen), de hoger genoemde Franse variété-artiesten en revelatie Matthieu Carrière – doe het maar na. Gebaseerd bovendien op een van mijn Belgische lievelingsboeken, door John Flanders/Jean Ray. Natuurlijk is het magisch-realisme de kunststroming van de flauwe oplossingen en slaat het hele verhaal nergens op, maar niemand schiep ooit sfeer, Belgische sfeer, als Jean Ray in zijn Malpertuis. Een oud, vervallen herenhuis in een vervallen Vlaamse stad; lepe, hebzuchtige petits-bourgeois in hun salonnetje, bij hun kasboek; heerlijke wafels, recht uit het wafelijzer, en dampende, sterke koffie in de keuken: Kümel evoceert ze allemaal. Om de waarheid te zeggen had ik nooit eerder van hoofdrolspeler Matthieu Carrière gehoord, maar nu verdedig ik van harte de stelling dat hij de vergelijking met om het even welke Visconti-efebe moeiteloos kan doorstaan.

Ja, ondanks de traagheid, de bizarre dubbing, de geaffecteerde acteursprestaties en de talrijke ongewild komische momenten ben ik tevreden dat  Kümels Malpertuis eindelijk mijn leven kruiste, op de valreep van 2011 – ik verlangde er al naar deze film te zien sinds ik in 2004 over Jean Ray schreef in Mijn België.