‘Wat is Vlaanderen voor jou?’, vroeg ik aan Astrid. Ze had twee vouwstoelen ontplooid en we zaten enigszins wankel voor de rode beuk, met uitzicht op bloeiende bosanemonen. Een specht boorde zich een weg in een schors, ergens in zuidoostelijke richting. Op mijn tocht naar de boomhut had ik lammeren in een wei gezien en een blauwe veer gevonden, van een gaai. Het jonge leven was nog maar amper uit het ei of het werd al bedreigd. Een citroenvlinder streek neer op een anemoon.
Het nieuwe nummer van het prachttijdschrift rekto:verso gaat over Vlaanderen. Het vervolg van mijn column kunt u hier lezen.
In datzelfde nummer vertellen bekende culturele Vlamingen over de kunstwerken of mores die Vlaanderen voor hen symboliseren.
Leen Huet 
Als ik het woord Vlaanderen hoor denk ik automatisch aan Consience’s leeuw van Vlaanderen, al was Consience wel een Antwerpenaar van Franse afkomst. Maar dat verklaart waarschijnlijk ook dat hij er als Antwerpenaar geen last mee had zich Vlaming te noemen, iets wat in het hoofd van de modale Antwerpenaar toen gewoon niet opkwam. Ik denk dan ook aan Gent, Brugge, Ieper, omdat die steden de historische grootheid van Vlaanderen duidelijk illustreren. Bij het woord Vlaanderen denk ik echter nooit aan mijn geboortestad Mechelen, die associatie komt gewoon niet bij me op. Ten eerste ligt Mechelen bijna in het midden van het historische hertogdom Brabant, al maakte het daar staatkundig geen deel van uit. Mechelen was oorspronkelijk een Luikse enclave in Brabant, die door ingrijpen van Karel de Stoute een zelfstandig vorstendom geworden was. Ligt het daaraan dat de Mechelse mentaliteit tot op heden sterk particularistisch is gebleven ? Al is dat aan het verdwijnen, want sinds Bart Somers hier burgemeester is wappert er op de st Romboutstoren een Leeuwevlag, terwijl dat vroeger op nationale feestdagen een Belgische vlag was, en op de andere dagen een Mechelse was.
Hoe vreemd is toch geschiedenis. Ik wist niet dat Mechelen ooit een Luikse enclave was geweest, tot Karel de Stoute dat veranderde. En u leest daarin een mogelijke verklaring voor een soort lokaal particularisme. Dan heeft het verleden zeer zeker diepe impact en betekenis.
Helemaal zelfstandig werd de heerlijkheid Mechelen niet in 1333, wel bleef het een vreemde eend in de bijt. Eerst een Luikse, dan een Vlaamse enclave in Brabants gebied, dat maakte dat de lokale heren er makkelijk een eigen weg gingen, ook los van de verre prins-bisschoppen of graven. Die Vlaamse vlag op Sint-Rombouts is dan ook niet zo’n anachronisme. Om het nog leuker te maken: Heist-op-den-Berg was een exclave van Mechelen. En samen vormden ze de allerkleinste van de 17 Provincieën.
Heist o/d Berg een exclave van Mechelen, ik val van de ene verbazing in de andere, bovendien wordt me een en ander duidelijk. Dank voor deze precisering.
Ik ben er zeker van dat het verleden een diepe impact en betekenis heeft.
Zelf heb ik jarenlang op de Antwerpse Linkeroever gewoond, en de Schelde als grens tussen het Hertogdom en het Graafschap, en bij uitbreiding tussen het Koninkrijk en het Keizerrijk, blijft bestaan.
Die scheiding is er nog steeds in de geesten en op andere gebied. Zeer vreemd.
Wel, dat geeft te denken over de maakbaarheid van de samenleving.
Erg Belgisch-hybride, die Vlaamse Primitieven…
Mooi gezegd, Flâneur. Ik zie het Bourgondische rijk doorgaans wel zitten.
Dag Leen,
Prachtige dialoog. Cafés en friet zijn uniek in Belgie (niet alleen in Vlaanderen) en met deze kwaliteit nergens in de rest van de wereld bereikt. Gezelle of Buysse of Hadewych of van de Woestyne ken ik alleen uit uw boek „mijn Belgie“ maar heb ik helaas niet gelezen of naar de schilderijen gekijken. „Wij horen toch nog bij het Romeinse Rijk“ is een mooie hogere begrip omdat ons „Rheinland“ ook aan het vroegere Romeinse Rijk behoord. De verschil tussen de regionen in ons Rheinland is net zo groot als tussen Brabant en Limburg en Antwerpen enzover. Wij hebben prehistorische vulkaanen in de Eifel, zeggen uit het Siebengebirge, de grootse binnenpoort in Duisburg, een massa van waterkasteelen op het vlakke land, de vijndschap tussen Köln en Düsseldorf, de invloed van vlaamse kunst (Kölner Malerschule, Mercator, altaren uit Antwerpen, …) en een kruispunt tussen het Rheinland en Belgie: neutraal-Moresnet. Schrijf je nog meer teksten voor kranten ?
Nog een prettig weekeinde
Dieter
p.S.:
het prachtig boek „mijn Belgie“ heb ik uit gelezen; als de tijd niet te druk is wil ik uw iets daar over via mail schrijven
Dank je voor die woorden over ‘Mijn België’, Dieter. En ik wist niet dat er vijandschap bestond tussen Keulen en Düsseldorf. Toen ik een paar jaar geleden Keulen bezocht, las ik in de reisgids dat Konrad Adenauer wel eens het grapje maakte dat ‘achter de Rijn Azië begint’. Ook een gedachte die nog stamt uit het Romeinse Rijk.