Een brief uit 1532, van de reus Gargantua aan zijn zoon Pantagruel, student in Parijs.
“Thans zijn alle vakken van wetenschap in hun oude staat hersteld, hebben de talen haar plaats gekregen: het Grieks, zonder hetwelk het een schande zou wezen, zich geleerde te noemen; het Hebreeuws, het Chaldeeuws, het Latijn; de gedrukte boeken, zo sierlijk en nauwkeurig, waarvan men zich bedient en die in mijn tijd door goddelijke inspiratie zijn uitgevonden, evenals, bij wijze van tegenproef, de artillerie, door duivelse inblazing. De wereld is vol geleerde lieden, zeer knappe leermeesters en zeer ruime boekerijen, en naar het mij voorkomt, was er noch in de tijd van Plato, noch in de tijd van Papinianus, ter studie zoveel gerief als men tegenwoordig aantreft; en nimmer zal men voortaan elders behoeven te vertoeven, dan in gezelschap van lieden die in Minerva’s werkplaats duchtig gepolijst zijn. Ik zie de rovers, beulen, avonturiers, palfreniers van tegenwoordig beter onderlegd dan de doctoren en predikanten uit mijn tijd. Wat zal ik zeggen? De vrouwen en jonge meisjes zelfs dongen naar deze glorie en hemels manna der ware kennis.”

En nu intussen een nog veel groter deel van de bevolking duchtig gepolijst is in Minerva’s werkplaats, wat doen ze, wat doen we met al die kennis?

François Rabelais, Gargantua en Pantagruel, vertaald door J.A. Sandfort, Amsterdam, 1980.