In Antiquariaat Demian te Antwerpen vond ik een gesprek over Chateaubriand – heel zeldzaam! – en een boek met vier lezingen van Sir Richard Burton. Niet te verwarren met de acteur en, zoals de foto aantoont, mogelijk de meest viriele schrijver die ik ooit heb gezien. Sir Richard Burton vermomde zich in 1852 als derwisj om de pelgrimstocht naar Medina en Mekka te maken en zwierf in latere jaren door Somalië en Dahomey. “Ik moet nauwelijks vermelden dat de Natuur me begunstigd heeft bij het aannemen van een oosterse nationaliteit: gouden lokken en blauwe ogen, hoezeer ook op zich begerenswaardig, zouden lastige obstakels zijn bij reizen in getaand Arabië. En aan wat de Natuur begon, droeg Kunde bij door vele jaren van moeizame studie.” Als Europese die dag in dag uit omgeven is door gezoem van het commentariaat, beleef ik genoegen aan Burtons zin voor avontuur, zijn eruditie, zijn inlevingsvermogen en zijn euvele moed. Ik leer ook een en ander over historische continuïteit. Pelgrims vertrappeld in Mekka? Toen ook al. Somalische piraten? Toen ook al. De boeken van Claudius Ptolemaeus als bron van waardevolle aardrijkskundige informatie? Toen nog steeds. Het koninkrijk Dahomey aan de westkust van Afrika lijkt intussen niet meer te bestaan, maar wie weet. De koning ontleende er zijn macht onder andere aan een gevreesd leger van vrouwelijke krijgers. Misschien wilde leider Khadafi dat overdoen, nog niet zo lang geleden?

Sir Richard Burton’s Travels in Arabia and Africa. Four Lectures from a Huntington Library Manuscript, bezorgd door J. Hayman, San Marino, 1990