A.S. Byatt ontving gisteren de Erasmusprijs in het Koninklijk Paleis te Amsterdam. Ik had er in onze lokale nieuwsberichten wel wat over willen vernemen, maar werd veeleer op de hoogte gehouden over een zakenman genaamd Coucke.  De Nederlandse Boekengids van december besteedt gelukkig heel wat aandacht aan Byatts indrukwekkende oeuvre. Hieronder een uittreksel uit mijn bijdrage.

“Dame A. S. Byatt ontvangt dit jaar de Praemium Erasmianum. Misschien doet het haar genoegen om een prijs te krijgen die ook Marguerite Yourcenar toeviel, in 1983. Ik zie wel wat gelijkenissen tussen beide grandes dames. Yourcenar schreef een fictieve autobiografie van keizer Hadrianus, een fictieve biografie (alias roman) over de humanist Zeno Ligre en een onvergetelijke geschiedenis van haar Belgisch-Franse familie in drie delen. Byatt schrijft romans over biografen en romans over hele generaties wier historische lotgevallen ze ons laat meebeleven: wie The Children’s Book leest en ziet hoe al de jonge mannelijke hoofdpersonen in de loopgraven van de eerste wereldoorlog belanden, ervaart haast aan den lijve hoe het voelt wanneer de jeugd van een natie vernietigd wordt. Dankzij Byatt hebben we die jongens verdorie zien opgroeien! Daarnaast is A.S. Byatt ook als biografe en essayiste actief. Onder de kop “gronden van verlening” lezen we dat zij de prijs krijgt omwille van haar bevlogen bijdrage aan het genre Life Writing, dat biografieën, historische romans en autobiografieën omvat. Life Writing is veeleer een nieuw academisch begrip dan een nieuw genre. Als academisch begrip weerspiegelt het wellicht een nieuw inzicht van literatuurwetenschappers: een en dezelfde persoon kan wetenschapper en kunstenaar zijn, kunst bevrucht wetenschap en omgekeerd. Zo is het eeuwenlang geweest, totdat de academische wereld het in de tweede helft van de twintigste eeuw uit het oog verloor. Byatts voorliefde voor biografieën en de lotgevallen van biografen herinnert me in elk geval op aangename wijze aan de uitgangspunten van Virginia Woolf, zelf de dochter van een superbiograaf (als je de uitgever van de Dictionary of National Biography zo mag noemen) en de schrijfster van de roman Orlando. A Biography, van een fictieve groepsbiografie (The Waves) en van twee biografieën: een van haar vriend, de kunstenaar Roger Fry, en een van het hondje van de dichteres Elisabeth Barrett Browning (Flush).”