De kracht van namen

De heldinnenpyxis, British Museum, Londen

Antieke geschiedschrijvers bewaren de bijzonderste details. Wanneer Diogenes Laertius schrijft dat Plato twee vrouwelijke leerlingen had, Lastheneia van Mantinea en Axiothea van Phlius, “die volgens Dicaearchus mannenkleren zou hebben gedragen”, dan biedt dat voedsel aan de gedachten. Ze bestonden, deze vrouwen, ze reisden naar Athene om filosofie te studeren, hoe ging dat allemaal in zijn werk? Wat werd er van hen? Namen op een bladzijde, de laatste sporen van levens. Dan was er nog een zekere Hipparchia, die tot  ontzetting van haar ouders verliefd werd op een filosoof uit de school van Diogenes, Crates. “Voor haar was Crates alles.  Tegen haar ouders dreigde ze ermee zelfmoord te plegen, indien ze niet aan hem werd uitgehuwelijkt. De ouders smeekten Crates om haar dit uit het hoofd te praten; hij deed alles wat hij kon en uiteindelijk, toen bleek dat hij haar niet kon overtuigen, stond hij op, trok zijn kleren uit in haar bijzijn en zei: ‘Dit is de bruidegom, hier zijn zijn bezittingen; kies verstandig; want je zult mijn gezellin niet zijn, als je mijn bezigheden niet deelt.'” Ze trouwden.

En misschien bezochten ze samen wel eens een boekwinkel. Die waren er namelijk al, in het Athene van de vierde eeuw voor Christus. Laertius schrijft over Zeno, die net schipbreuk heeft geleden met een kostbare vracht: “Hij kwam in Athene en ging in een boekhandel zitten, hij was toen dertig. Hij las in het tweede boek van Xenophons Memorabilia…” Aangezien alles met de hand geschreven moest worden, kan de voorraad in zo’n boekhandel niet erg groot geweest zijn. Misschien wat rollen met Homerus, Hesiodus en Sappho, wat Plato, wat Aristoteles.  Je kunt je meteen voorstellen hoe mensen in de provincie naar boeken verlangden, hoe ze grote, moeizame reizen ondernamen om boeken te raadplegen. Wat antieke historici ook bewijzen, is dat je sommige zaken gewoon niet zelf kunt verzinnen. Het is toch te mooi, dat de beroemde bibliotheek van Aristoteles vanuit Athene werd overgebracht naar de stad Scepsis?

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s