De Belgische pioniers in Congo

Het gewraakte onderdeel van het monument

“Het monument ‘De Belgische pioniers in Congo’ in het Jubelpark zorgt voor commotie, ” lees ik in mijn ochtendkrant. Om de waarheid te zeggen wist ik niet dat dit monument bestond, maar wat ik wel weet, is dat mijn overgrootvader in 1893 een Belgische pionier in Congo is geweest. “Aan de zijkant van ‘De Belgische pioniers’, gebouwd in 1921, is te zien hoe een Belgische soldaat een Arabier het hoofd intrapt. Het tafereel heeft als bijschrift ‘De Belgische militaire heldenmoed verdelgt den Arabischen slavendrijver’. Volgens Ecolo stoot de islamofobe tekst de moslimgemeenschap tegen de borst. ‘Deze zin heeft Brusselaars van Arabische afkomst geschokt,’ zegt Brussels parlementslid Ahmed Moussin.” (De Standaard, 16 juni 2011, p. 11.)

Islamofoob – met angst voor de islam. Het is me niet duidelijk waar er uit dit opschrift angst voor de islam spreekt. Wellicht bedoelt Ecolo, niet erg bekommerd om etymologie, met ‘islamofoob’: ‘getuigend van afkeer, of vooringenomenheid, jegens de islam’.  Ook dat lees ik niet in dit opschrift. De tekst verwijst slechts naar ‘den Arabischen  slavendrijver’, en dus naar een economische activiteit, niet naar een  religieuze overtuiging. Stuit Brusselaars van Arabische afkomst dan de (historisch correcte) vermelding tegen de borst dat er Arabische slavendrijvers actief waren op het Afrikaanse continent en dat die hun jachtterrein in Congo kwijtraakten? Als met de Brusselaars van Arabische afkomst Saoedi’s bedoeld worden, mag men er misschien op wijzen dat de slavernij in Saoedi-Arabië pas in 1962 officieel werd afgeschaft (en nog steeds lijkt te bestaan). Als er Brusselaars van Marokkaanse origine mee bedoeld worden, kun je je afvragen waar zij zich druk om maken.

Het beeld past bovendien in de allegorische traditie: er zijn geen concrete mensen voorgesteld, maar personificaties. De soldaat symboliseert “de Belgische militaire heldenmoed”, de liggende Arabier de slavenhandel. En wordt hier wel echt een hoofd “ingetrapt”?

Zullen Brusselaars van Arabische afkomst binnenkort ook verzet aantekenen tegen het standbeeld van Godfried van Bouillon? Of aan de mededeling in de geschiedenislessen dat Karel Martel in 732 bij Poitiers de Arabieren versloeg?

Wees op uw hoede voor politieke correctheid, zij leidt tot geschiedvervalsing.

Zie ook Brussel Nieuws

Een verhelderend negentiende-eeuws citaat: “During the present century, many circumstances have combined to make the Zanzibar Arabs the most noted slave-hunters and slave-dealers in the world. Of their earlier history little is definitely known, beyond the fact that already in the tenth century there were Arab settlements along the East Coast of Africa.

After the discovery of the Cape Road to the Indies, most of these settlements were conquered by the Portuguese, and were then gradually reconquered in the eighteenth and beginning of the nineteenth centuries by the Imams of Muscat.

Of this second Arab dominion the most important centres were the islands of Zanzibar and Pemba; and from these islands, as the result of the mingling of Arab and negro blood, a race of black Arabs has sprung. Yet, despite their long occupation of the Zanzibar coast and neighbouring districts, it is only within recent recent times that the Arabs have advanced into the Interior.

Some two generations ago the island of Pemba developed into a great clove-plantation, worked by slaves in the manner of the cotton and sugar plantations of America. A little later, certain merchants of Zanzibar, becoming involved with their creditors, migrated to Central Africa to prospect for ivory. Owing to the destruction of their beasts of burden by the tse tse fly, they found it necessary to employ the natives as porters; and thus it arose that blacks were shipped to the Zanzibar slave-market, as a by-product of the ivory trade, at the very time there was a strong demand for their labour in the clove-plantations of Pemba. The supply of slaves ultimately became such as to permit of a large export across the seas to the Mohamedan countries of Asia.”

Sidney Langford Hinde, The Fall of the Congo Arabs, Londen, 1897, p. 2-3.

4 gedachtes over “De Belgische pioniers in Congo

  1. Men kan zich afvragen hoeveel spanningen tussen gemeenschappen niet zouden kunnen vermeden worden door meer nuchter inzicht in etymologie en geschiedenis…

    Maar ja, in plaats van een vroeg- 20e eeuwse allegorie ziet men een beeld van een soldaat van afkomst X die een persoon van afkomst Y vertrappelt en weg is dan het “ nuchter denken, dat niet alleen de gronden onderzoekt van elk kiezen en vermijden, maar ook de ongegronde meningen uitbant waardoor de grootst mogelijke onrust zich van ons meester maakt”. (zoals in een ander bericht werd geciteerd)

  2. Dank je Flâneur. Toen ik de foto wat nauwkeuriger bekeek, zag ik dat de opschriften beschadigd waren, op de plaatsen waar de woorden ‘arabe’ of ‘arabisch’ voorkwamen. Censuur van heethoofden? De voorstelling heeft iets potsierlijks, daar niet van, maar ze herinnert ons aan een periode in de Belgische geschiedenis waar men doorgaans te weinig van afweet. En emotionele chantage op basis van modieuze hedendaagse begrippen draagt alvast niet bij tot inzicht.

    1. Het was helemaal geen initiatief van Huytebroeck: het was een ad hoc-reactie op Ahmed Moussins verontwaardiging. Daarom is het evenmin fantastisch, maar een blijk van dhimmitude, die op zich los staat van Leopold II’s handelen in Congo.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s