Zwart en wit

J. Wierix, Portret van Volxcken Dierix, prentenhandelaarster, 1579, Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet. (detail)
J. Wierix, Portret van Volxcken Dierix, prentenhandelaarster, 1579, Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet. (detail)

Van alle kunstvormen is grafiek het gemakkelijkst weer te geven in foto’s. Dat klinkt aannemelijk, nietwaar?
Onlangs ontdekte ik op de tentoonstelling over prentenhandelaar Hiëronymus Cock in Leuven dat de zaken anders in elkaar zitten. Jazeker, grafiek bestaat uit zwart en wit en lijnen; en nee, foto’s doen daar geen recht aan. De prenten aan de muur sloegen me met verstomming door hun kwaliteit, hun vernuft, hun levendigheid. Hun wetenschappelijkheid, ook, want de wereld werd ontdekt en getoond, van het reliëf op laatantieke bekers in heerlijk detail tot de ritmische en doeltreffende structuur van de Thermen van Diocletianus in Rome. En een prent niet groter dan een herenzakdoek toonde me de goden van de Olympus, schijnbaar recht boven mijn hoofd op duizelingwekkende hoogte.
Mocht er in 1558 een vrouw in Antwerpen hebben geleefd wier karakter in grote lijnen overeenkomt met het mijne, dan stel ik me voor hoe ze haast elke week haar mantel omsloeg en naar prentenhandel In de Vier Winden wandelde om te kijken of er nieuwe prenten waren aangekomen, mooie prenten uit het elegante Italië of grappige en navrante prenten van die Pieter Bruegel. En om er een praatje te slaan met Volcxken Dierix, net als haar man Hiëronymus een kenner en gewiekste zaakvoerder.

4 gedachtes over “Zwart en wit

  1. Prachtige tentoonstelling inderdaad in M te Leuven en mooi uitgegeven catalogus. Grafiek vind ik een van de mooiste kunstvormen, techniek, vakmanschap, doorzicht en kunstzinnigheid verenigd in één prent. Grafiek was ook zo belangrijk om beelden doorheen Europa te verspreiden. Prenten naar unieke schilderijen of fresco’s, ontwerpen voor ornamenten, voorbeelden voor architectuur, allemaal op prent gebracht en geëxporteerd als geschenk of als werkinstrument.
    Volcxken (originele voornaam trouwens) een ‘femme d’affaires’ avant la lettre.Geen glazen plafond voor haar.

    1. Nee, ik vermoed dat ze een van de rijkste vrouwen van Antwerpen werd. Werd ze in het Latijn aangeduid, dan noemde men haar Volcatia.
      Wij zijn oververzadigd met beelden van middelmatige kwaliteit, maar ik kan me voorstellen hoe die prenten inspeelden op een honger naar informatie, op reislust, op een hang naar detail en vernuft. Heerlijk.

  2. Op de Watteau-tentoonstelling in Brussel hangen ook van die prachtige gravures. En ja, in zwart-wit lukken die prenten er toch in om de wazige kleuren en unieke satijnige glans van Watteau’s schilderijen te vatten – beter zelfs dan moderne kleurenfoto’s. (speurend & turend vroeg ik me af of dat mirakel misschien juist aan het typisch gedetailleerde netwerk van lijntjes van een gravure te danken was )

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s