Hardy herlezen is een genot en een voorrecht, maar ook een beproeving. Want je weet bij elke roman dat het niet goed zal komen, en na verloop van tijd zet je je schrap bij iedere nieuwe titel omdat er weer een mannenhart genadeloos gebroken zal worden. Jude, Giles Winterborne, de trompet-majoor… Nog erger is het gesteld met Tess of the d’Urbervilles, een van de eerste Penguin pockets die ik ooit kocht, met William Turners schets van Stonehenge op het voorplat; want het is haast niet te bevatten hoe Hardy erin geslaagd is om een hoofdpersoon van wie hij zo intens hield, zo volstrekt ongenadig te laten lijden. Het hele universum lijkt samen te spannen om de onschuldige Tess kapot te maken. Hoe je dit als schrijver over je hart kunt krijgen, het blijft me een raadsel. Omdat het boek me zo beïndrukte, heb ik nooit de moed gevonden om verfilmingen te bekijken. Polanski’s Tess heb ik niet gezien, evenmin de meer recente serie met Gemma Arterton in de hoofdrol. Maar wat een mooie beelden heeft het boek opgeleverd. En vanavond wachten de laatste bladzijden.