Tu lis les prospectus les catalogues les affiches qui chantent tout haut
Voilà la poésie ce matin et pour la prose il y a les journaux
Je leest folders prospectussen affiches die zingen van alle kanten
Dat is je ochtendpoëzie en proza vind je in de kranten
Guillaume Apollinaire, Zone, vertaald door Paul Claes, Druksel, Gent, 2012.
Wat lof verdienen niet sulckdanigh jonghe vrouwen
Die meer van wetenschap en Konst als traegheyt houwen,
Als daeghelijckx lanckx straet wat wandelen te gaen
Oft uren langh in huys voor ’t spieghel-glas te staen,
Als wel op jemants scheef gaen, letsel ofte rampen
te spouwen clapperny en daermed’ stets te schampen
C. de Bie, Het gulden cabinet van de edel vry schilder-const, 1661.
“Oorspronkelijk was het namelijk gebruik bij heilige spelen om kransen van twijgen uit te reiken. Later begon men te variëren met een bonte mengeling van bloemen, zodat ze elkaars geuren en kleuren zouden versterken. Dit gebeurde in Sikyon, dankzij de vindingrijkheid van de schilder Pausias en de door hem mateloos beminde kransenvlechtster Glycera. Hij schilderde haar werk na en zij daagde hem uit met vele variaties en zo ontstond er een wedstrijd tussen de kunst en de natuur. De schilderstukken van deze beroemde kunstenaar, op de eerste plaats de beroemde Kransenvlechtster, een schilderij van het meisje in kwestie, bestaan nog steeds. Dit vond plaats na de 100e Olympiade (380-377 v. Chr.).”
Plinius, De wereld. Naturalis historia, vertaald door J. Van Gelder, M. Nieuwenhuis en T. Peters, Amsterdam, 2004, p. 438.
Het is prettig om een boek twintig jaar bij je te houden en er steeds nieuwe dingen in te ontdekken. De jonge kunsthistorica Stefania Bedoni overleed na een auto-ongeval in januari 1978: haar zus zorgde ervoor dat haar zeer degelijke thesis in boekvorm werd uitgegeven. En in 2012 lees ik erin over Bloemen-Brueghel, – Jan, de zoon van Pieter de Oude – , die aan het begin van de zeventiende eeuw in de Lange Nieuwstraat in Antwerpen huis De Meerminne bewoonde, maar die als jonge man vele jaren in Napels, Rome en Milaan doorbracht, de meeste daarvan in dienst van de integere en kunstminnende kardinaal Federico Borromeo.
Het is zelfs een genoegen om de bedachtzame en nijvere toon van het kunsthistorisch Italiaans te herontdekken. Per quanto riguarda l’educazione artistica di Jan … Si può supporre che …
Een mooie anekdote uit de oudere literatuur, geciteerd door de jonge schrijfster. ‘Blanc a proposito del soggiorno a Colonia dice: “Ce fut toutefois par un tableau de fleurs qu’il établit sa réputation à Cologne, ou du moins par un tableau où brillait par dessus tout un encadrement de fleurs et de fruits. C’était un jugement de Salomon … La reine de Saba présente un jour au roi d’Israel six fleurs de lys naturelles et six fleurs de lys artificielles, ces dernières si artistement imitées qu’il était fort difficile de les distinguer des véritables. Salomon, dans sa haute sagesse, lâche une abeille qui va droit aux fleurs naturelles.”‘
S. Bedoni, Jan Brueghel in Italia e il collezionismo del Seicento, Florence-Milaan, 1983, p. 15.
Vanwaar dat verlangen in de herfst om bij nachtlamplicht oude Franse schrijvers te herlezen?
Le vrai bonheur coûte peu; s’il est cher, il n’est pas d’une bonne espèce.
(François-René de Chateaubriand, Mémoires d’outre-tombe)
Die goede oude Tiensestraat, met haar snoepwinkels, natuurbakker, bloemenhandel, kleermaker, parfumerie, lijstenmaker, kantoorhandel, schoenmaker, hoedenmaakster, kappers, supermarktje, copycenters en nachtwinkels. Als student wandelde ik hier al elke weekdag, zaterdag genoot ik van de jaarlijkse braderij en de stevig aanrollende muziek van Leuvense coryfee Big Bill en kompanen. Jammer dat ik niet op hen kan stemmen, met de gemeenteraadsverkiezingen. “Geen drank, geen klank,” blijft me bij als snedige bindtekst. Wanneer men aan een kraampje dan nog loempia’s kan eten, elders vier boeken vindt voor twee euro en stuit op pakjes antieke kerstkaarten, dan is de middag geslaagd te noemen.
Leen Huet 